วิวัฒนาการ “ไพ่ทาโรต์” จากเกมการ์ดยุคกลาง สู่ไพ่ดูดวงชะตาชีวิตผู้คน

ช่วงใกล้ส่งท้ายปีเก่าเข้าสู่ปีใหม่อย่างนี้ เชื่อว่าหนึ่งในกิจกรรมที่หลายคนสนใจทำคือ “การดูดวง” เพราะอยากรู้ว่า ชีวิตในปีหน้าของเราจะเป็นอย่างไรบ้าง เรื่องไหนจะดี เรื่องไหนจะร้าย เรื่องไหนควรต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ

แต่การดูดวงในปัจจุบันก็มีหลากหลายรูปแบบ ทั้งดูดวงตามวันเกิด ดูดวงตามลัคนาราศี ดูดวงด้วยลายมือ หรือดูดวงแบบมีอุปกรณ์อย่างเช่น “ไพ่ทาโรต์” หรือแม้กระทั่ง “หมอดูไพ่ป๊อก” ก็มี

หมอช้าง "เปิดดวง 12 ราศี ปี 2567" ใครงานร้อน พร้อมโกยเงิน เตรียมสละโสด เช็กที่นี่!

ฮวงจุ้ยโต๊ะทำงาน เช็กสิ่งที่ไม่ควรมีบนโต๊ะ สกัดดวงการงานปัง

สมาคมโหร ฯ เปิดดวง 12 ราศีประจำปี 2567 ใครจะรุ่งใครจะปังเช็กเลย!

บางคนอาจมองว่า การที่มีหมอดูใช้ไพ่ป๊อก ซึ่งเป็นไพ่ที่มีจุดประสงค์หลักเพื่อการเล่นเกมต่าง ๆ แต่นำมาใช้ในการทำนายดวงชะตา เป็นเรื่องแปลก แต่สายมูทั้งหลายทราบหรือไม่ว่า ไพ่ทาโรต์ที่ขึ้นชื่อเรื่องความขลังและพลังในการเปิดเผยความจริงนั้น แท้จริงแล้วจุดเริ่มต้นมาจาก “เกมการ์ด”

ไพ่ทาโรต์ เคยเป็นแค่ “เกมการ์ด” มาก่อน?

ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า เกมการ์ด เป็นการเล่นเกมประเภทหนึ่งคล้ายเกมกระดาน แต่ใช้ไพ่หรือการ์ดต่างๆ เป็นอุปกรณ์หลัก แต่ละเกมก็จะมีไพ่ กฎกติกา และความสนุกที่แตกต่างกันออกไป ในยุคสมัยปัจจุบันก็เช่น การ์ดยูกิ (Yu-gi-oh) การ์ดโปเกมอน (Pokemon TCG) รวมไปถึงเกมการ์ดแบบออนไลน์อย่าง Hearthstone เป็นต้น

พอทราบอย่างนี้แล้ว หลายคนก็อาจเกิดความกังขาว่า จริงหรือ? ที่ไพ่ทาโรต์เคยเป็นเกมการ์ดไม่ต่างอะไรจากการ์ดยูกิ (ที่ครูฝ่ายปกครองชอบยึดทั้งที่ไม่ใช่การเล่นพนัน)

เรื่องนี้ต้องย้อนกลับไปตั้งแต่ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 1440 หรือก่อนหน้านั้น เท่ากับเกือบ 600 ปีที่แล้ว ที่ยุโรป ไม่ชัดเจนว่าเป็นเยอรมนีหรืออิตาลี ได้มีการคิดค้นเกมการ์ดแบบง่ายขึ้นมา ในลักษณะที่เป็นการเอาชนะกันด้วยการ “ดวลแต้ม” คล้ายการเล่นไพ่ป๊อกในปัจจุบัน เรียกกันว่า “ทาร็อกชี” (Tarocchi) หรือในภาษาเยอรมันเรียกว่า “คาร์นอฟเฟล” (Karnoffel)

ไฟ่ทาร็อกชีแบ่งออกเป็น 4 หน้า ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นต้นแบบของหน้าไพ่ป๊อกในปัจจุบัน ได้แก่ คทา (ดอกจิก), เหรียญ (ข้าวหลามตัด), ถ้วย (โพธิ์แดง) และดาบ (โพธิ์ดำ) แต่ละหน้ามี 14 ใบ เรียงตั้งแต่เลข 1-10 และ 4 ใบสุดท้ายจะเป็น เพจหรือแจ็ก (มหาดเล็ก), ไนต์ (อัศวิน), ควีน (ราชินี) และคิง (กษัตริย์) รวมมี 56 ใบ

ต่อมา มีการเพิ่มไพ่ใบใหญ่ (Trump Card) ที่เรียกว่า “ทรีออนฟี” (Trionfi แปลว่า ชัยชนะ) เข้าไปอีก 21 ใบ และไพ่ใบพิเศษอีก 1 ใบ คือ “เดอะ ฟูล” (The Fool) รวมเป็น 22 ใบ

ไม่ชัดเจนว่า ไพ่ทรีออนฟีถูกคิดค้นขึ้นมาเพื่อใช้เล่นกับไพ่ทาร็อกชีโดยเฉพาะ หรือถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเล่นเกมการ์ดอื่น ทรีออนฟีแต่ละใบจะมีภาพประกอบเชิงเปรียบเทียบที่แตกต่างกัน เชื่อว่าภาพประกอบไพ่ใบใหญ่ในยุคแรกอาจเป็นตัวแทนของบุคคลต่าง ๆ ในขบวนแห่ชัยชนะของอาณาจักรโรมัน

เดิมทีไพ่ทรีออนฟีไม่มีหมายเลขกำกับไว้ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องจำลำดับของเหล่านี้เอง วัตถุประสงค์ของไพ่เหล่านี้จะทำหน้าที่เป็นชุดไพ่ที่เหนือกว่าทาร็อกชีทั้ง 56 ใบ

นี่เองคือจุดเริ่มต้นของไพ่เล็ก 56 ใบที่เรียกว่า “ไมเนอร์อาร์คานา” (Minor Arcana) และไพ่ใบใหญ่ 22 ใบที่เรียกว่า “เมเจอร์อาร์คานา” (Major Arcana)

ต่อมาไพทาร็อกชีก็ได้รับความนิยมและแพร่กระจายไปทั่วยุโรป จนเกิดชื่อเรียกที่ต่างกันออกไปตามแต่ละประเทศ แต่ที่โด่งดังที่สุดคือ “ไพ่ทาโรต์” ของฝรั่งเศส ที่กลายมาเป็นชื่อที่เราคุ้นเคยกันทุกวันนี้ด้วย

มีข้อมูลว่า มีสำรับไพ่ทาโรต์ที่เก่าแก่ที่สุดอยู่ 3 ชุดที่เหลือรอดมาจนถึงปัจจุบัน หนึ่งในนั้นคือ วิสคอนติทาโรต์ (Visconti Tarot) ที่คาดว่าถูกสร้างขึ้นเพื่อมอบให้กับ ฟิลิปโป มาเรีย วิสคอนติ ดยุกของมิลาน โดยเหลืออยู่ 69 ใบและถูกเก็บรักษาไว้ที่มหาวิทยาลัยเยลในสหรัฐฯ

ที่น่าสนใจคือ จากหลักฐานเท่าที่มี ช่วงเวลากว่า 300 ปีแรกหลังไพ่ทาโรต์ถือกำเนิด พวกมันจะถูกใช้เพื่อการเล่นการ์ดเกมเท่านั้น ไม่เคยถูกใช้เป็นหนึ่งในอุปกรณ์เพื่อการทำนายแต่อย่างใด นั่นหมายความว่า ศาสตร์ของการใช้ไพ่ทาโรต์เพื่อทำนายชะตานั้น เพิ่งเกิดขึ้นราว 300 ปีหลังนี้เอง

จุดกำเนิดของไพ่ทาโรต์ในฐานะไพ่ทำนายชะตา

ช่วงปี ค.ศ. 1700-1800 นวนิยายแนวกอทิก ซึ่งมีเนื้อหาแนวลึกลับสยองขวัญ สิ่งเหนือธรรมชาติ และคำพยากรณ์ ได้รับความนิยมอย่างมาก ภาพวาดไพ่ทาโรต์ซึ่งมีลายเส้นดูเก่าแก่จึงกลายเป็นหนึ่งในวัตถุที่น่าสนใจในการหยิบยกมาองค์ประกอบของเรื่องแต่งลึกลับต่าง ๆ

ชุมชนนักไสยศาสตร์และผู้คลั่งไคล้ในสิ่งเหนือธรรมชาติในยุคนั้น โดยเฉพาะในฝรั่งเศส จึงเริ่มมองข้ามประวัติศาสตร์ของไพ่ทาโรต์ และสร้างให้ไพ่ทาโรต์กลายเป็นหนึ่งในเครื่องมือทำนายชะตานับตั้งแต่นั้น โดยมีการคิดค้นชุดไพ่ทาโรต์ขึ้นมาใหม่เพื่อเน้นเรื่องไสยศาสตร์และการทำนายโดยเฉพาะ

หนึ่งในชุดสำรับไพ่ทาโรต์ที่ชัดเจนว่าถูกสร้างขึ้นมาเพื่อวัตถุประสงค์ทางความเชื่อคือชุดที่มี “Pentacle” หรือดาว 5 แฉก ที่ในบางตำราว่ากัน่าเป็นสัญลักษณ์ของเวทมนตร์

ทั้งนี้ มีบางคนที่ไม่เชื่อในประวัติศาสตร์ของไพ่ทาโรต์ เช่น อเลสเตอร์ โครว์ลีย์ นักมายากล ผู้เชื่อว่าไพ่ทาโรต์มีต้นกำเนิดมาจากคัมภีร์แห่งธอธ (Book of Thoth) หนังสือที่รวบรวมข้อมูลและคำตอบของปริศนาทั้งหมดในจักรวาล เป้นคัมภีร์ของเทพธอธ เทพแห่งความรู้และเวทมนตร์ในปกรณัมอียิปต์

นี่คือเรื่องราวของไพ่ทาโรต์ ที่จุดกำเนิดของมันอาจสวนทางกับสิ่งที่เราเชื่อมาทั้งชีวิต บางคนอาจคิดว่า เหตุผลของการสร้างไพ่ทาโรต์คือเพื่อแสวงหาทางออกในความสิ้นหวัง หรือเพื่อตามหาคำตอบที่ยากจะค้นหาด้วยวิธีการปกติ แต่ความจริงแล้ว ไพ่ทาโรต์เคยเป็นเพียงเกมการ์ดเพื่อความสนุกสนานล้วน ๆ

อย่างไรก็ดี บทความนี้ไม่ได้ถูกเขียนขึ้นเพื่อต่อต้านความเชื่อของใคร การทำนายชะตามีวัตถุประสงค์เพื่อการค้นพบตนเองทางจิตวิญญาณและเตรียมพร้อมรับมือในสิ่งที่ผู้คนเกรงว่าจะเกิดขึ้น หากไพ่ทาโรต์ ไม่ว่าจะมีจุดเริ่มต้นอย่างไร สามารถสร้างความสบายใจหรือมอบทางออกให้กับใครได้ นั่นก็ถือว่ามันได้บรรลุวัตถุประสงค์แล้ว…

สำหรับใครที่สนใจเรื่องราวเกี่ยวกับดวงชะตา สามารถติดตามรายการ “มูดูมั้ย” ทุกวันอาทิตย์ เวลา 19.00 น. ทางยูทูบ PPTV HD 36

เรียบเรียงจาก Britannica / The Guardian / The Metropolitan Museum Art

ภาพจาก PAUL J. RICHARDS / AFP

เปิดคำพิพากษาเต็ม คุก “ลุงพล” 20 ปี คดีน้องชมพู่ ยกฟ้องป้าแต๋น

แผ่นดินไหวจีนขนาด 6.2 เขย่ามณฑลกานซู่ เสียชีวิตแล้วมากกว่า 100 ราย คำพูดจาก เว็บสล็อต มาแรงอันดับ 1

"4 ราศี ดวงการงานดีที่สุด ปี 2567" มีโอกาสเลื่อนขั้น โยกย้าย!